Bedevi olmayan ilk Müslüman subay ve İsrail ordusundaki çerkes askerler
“Tanıştığım bazı genç Araplar [suikaste uğrayan başbakan] Yitzhak Rabin’in kim olduğunu bile bilmiyor,” dedi. “Onları askere gitmeye ikna edemesem bile, en azından programın sonunda İsrail toplumu hakkında daha fazla şey biliyorlar.””Tanıştığım bazı genç Araplar [suikaste uğrayan başbakan] Yitzhak Rabin’in kim olduğunu bile bilmiyor,” dedi. “Onları askere gitmeye ikna edemesem bile, en azından programın sonunda İsrail toplumu hakkında daha fazla şey biliyorlar.”
Bedevi olmayan ilk Müslüman subay ve İsrail ordusundaki çerkes askerler
İlk Müslüman Bedevi olmayan subay, IDF’deki Arap tabusunun yavaş yavaş ortadan kalktığını söyledi
Hişam Ebu Raya, IDF saflarına tırmanan topluluğundan ilk kişiydi. Bugün, genç Müslümanlar arasında askerlik hizmetini toplumda ilerlemenin anahtarı olarak teşvik eden bir program yürütüyor
Yarbay (emekli) Hisham Abu Raya bir öncüdür. 2008’de, 24 yaşındayken, İsrail ordusunda Bedevi olmayan ilk Müslüman subay oldu. Bugün, 40 yaşında, toplumundaki gençler için bir rol model olmayı ve ülkeye hizmet etmenin İsrail toplumunda başarının anahtarı olduğunu kanıtlamayı hedefliyor.
İsrail’de askerlik hizmeti Yahudi genç erkekler ve kadınlar ile Dürzi ve Çerkes azınlıklardan genç erkekler için zorunlu olsa da, diğer tüm topluluklar için isteğe bağlıdır. Her yıl yüzlerce Bedevi gönüllü olarak askere gidiyor, ancak diğer Arap İsrailliler – Müslüman ve Hristiyan – tarihsel olarak, öncelikle Batı Şeria ve Gazze’deki Filistinlilerle dayanışma içinde oldukları için ordudan uzak durmuşlardır.
1958’de Çerkes azınlığa askerlik zorunluluğu getirildi ve tüm ordu birimlerinde yalnızca erkekler görev yapıyor.
İsrail’deki Müslüman Çerkeslerin sayısı yaklaşık 5.000 kişidir ve İsrail’in kuzeyinde iki köyde yaşamaktadırlar; ilki Tiberya Gölü’nün doğusundaki “Kafr Kama” köyü, ikincisi ise Suriye yakınındaki “Al-Rayhaniyah” sınır.
Fotoğrafa yorum yapın,İsrailli Arap askerler Negev çölünde eğitim görüyor
“10 yıl öncesine kadar, IDF’deki Bedevi olmayan Müslüman asker sayısını bir elin parmaklarıyla sayabilirdiniz,” dedi Abu Raya, memleketi Kuzey İsrail’deki Sakhnin’den The Times of Israel’e verdiği son telefon röportajında. Ancak bugün, kişisel hikayesinin hala istisnai olsa da artık benzersiz olmadığını iddia ediyor.
Ebu Raya, 2018 yılında binbaşı rütbesiyle ordudan terhis edildi ve 2022 yılında yedek yarbaylığa terfi etti. Günümüzde İç Cephe Komutanlığı ile kuzeydeki Bedevi belediyesi Tuba el-Zengariye arasında irtibat görevlisi olarak çalışıyor.
2018’de terhis olmasının hemen ardından, İsrail Devleti ile genç Arap vatandaşlar arasındaki bağları güçlendirmek ve aidiyet duygusunu pekiştirmek amacıyla Arapçada “birlikte” anlamına gelen ” Ma’an ” adlı projeyi kurdu.
Bu çerçevede, Savunma Bakanlığı adına Müslüman bölgelerindeki 20 okulda yürütülen ve öğrencilerin İsrail tarihi ve vatandaşlık bilgisi konusunda bilgisini geliştirmeyi ve IDF’ye katılımı teşvik etmeyi amaçlayan bir proje başlattı.
“Tanıştığım bazı genç Araplar [suikaste uğrayan başbakan] Yitzhak Rabin’in kim olduğunu bile bilmiyor,” dedi. “Onları askere gitmeye ikna edemesem bile, en azından programın sonunda İsrail toplumu hakkında daha fazla şey biliyorlar.”
IDF’deki Bedevi olmayan Müslüman adaylar için düzenlenen ilk haftalık Gadna hazırlık programına katılanlar, Haziran 2022, Kuzey İsrail (Hişam Ebu Raya’nın izniyle)
Program ayrıca, organizatörlerin “daha fazla açıklık” ile karşılaştığı Arap Hristiyan okullarında da yürütülüyor, dedi Abu Raya. Müslüman bölgelerdeki tüm okullar kursa katılmaya karar vermese de, iddiasına göre topluluğunda da işler değişmeye başlıyor. Tanıştığı bazı öğrenciler, IDF web sitesinde ve YouTube’da sayısız saatlerce savaş videosu izledikten sonra kursa geliyor ve tam olarak nerede hizmet etmek istediklerini biliyorlar, dedi.
Yedek subaya göre, birçoğu efsanevi Golani Tugayı da dahil olmak üzere muharebe birliklerine katılmayı hedefliyor. Birçoğu ayrıca, bir zamanlar yalnızca Bedevilere ayrılmış bir birlik olan ve bugün diğer azınlıkları da barındıran Sınır Polisi veya Çöl Keşif Taburu’na katılmakla ilgileniyor.
Ebu Raya, Haziran 2022’de Müslüman gençler için yeni gelen askerler için bir haftalık hazırlık programı olan ilk Gadna’nın organizasyonunda yer aldı.
Abu Raya bugün IDF’ye kayıtlı topluluktan “birkaç yüz” asker olduğunu tahmin etti ve safların arttığını ekledi. IDF, The Times of Israel’e kesin rakamlar sağlayamadı.
“İsrail toplumunda ilerlemek ve eşit hissetmek istiyorsanız, askerlik hizmeti sizin giriş biletinizdir. Benim için de böyleydi. Ordu beni kucakladı,” dedi Abu Raya. “Tanıdığım ve orduya giden tüm Araplar bugün bir ev sahibi ve istikrarlı bir işe sahip. Hayatlarında ilerlediler.”
Ancak Abu Raya’ya göre, Arap gençlerinin ülkelerine hizmet etmesinin tek nedeni maddi istikrar değil.
“Arap toplumunda çete suçlarıyla ilgili büyük bir sorunumuz var. IDF’de askerlik veya başka bir şekilde hizmet, ister polis, ister Magen David Adom, ister ulusal hizmet olsun, gençlerimizin iyi vatandaşlar olmalarına yardımcı olabilir.”
Yarbay (emekli) Hişam Ebu Raya, İsrail Devleti ile Müslüman Arap vatandaşlar arasındaki bağları güçlendirmeyi amaçlayan bir eğitim programının parçası olarak kuzeydeki Roş Hanikra kasabasını ziyaret ederken Arap okul çocuklarıyla birlikte, 2021 (izinle)
Arap toplumunda suç oranı son yıllarda hızla arttı . Yasadışı ateşli silahların benzeri görülmemiş bir şekilde yaygınlaşmasının ortasında, 2023’te önceki yıllara göre daha fazla Arap cinayette öldürüldü .
Ebu Raya, hedef kitle arasında askere alınmaya yönelik ilginin yıllardır arttığını, ancak Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği ve işgalci teröristlerin vahşet eylemleriyle 1.200 kişiyi öldürüp 251 kişiyi rehin alarak Gazze’ye götürdüğü katliamdan sonra bu ilginin daha da arttığını iddia ediyor.
“7 Ekim’de Arap İsrailliler arasında jeton düştü. Hamas’ın herkese ateş açtığını ve Yahudi ve Müslüman vatandaşlar arasında ayrım yapmadığını gördüler,” dedi Abu Raya. “Ve hala Hamas’ın elinde Müslüman rehineler var . 2006 İkinci Lübnan Savaşı’nda da aynı şey oldu – İsrail’deki sivil kurbanların neredeyse yarısı Arap’tı. Roketler Moşe ve Ali arasında ayrım yapmaz.”
Ebu Raya, 7 Ekim’in sismik bir değişime yol açtığı sonucuna varmasını sağlayan anekdotsal delilleri aktardı.
“Kafr Qara’dan bir baba 7 Ekim’den sonra beni arayarak Gazze yakınlarında gördükleri karşısında dehşete düştüğünü ve üç oğlunun askere alınmasını istediğini söyledi. Yakında onları bir Bedevi bölgesindeki bir eğitim merkezine götüreceğine yemin etti.”
Ancak, niyetlerini toplumlarında açıkça dile getirmek tabu olmaya devam ediyor. IDF’ye karşı muhalefet, özellikle Müslümanlar arasında Arap toplumunda yerleşik olmaya devam ediyor ve şehirlerine üniformayla gelenler genellikle hain olarak damgalanıyor, dedi Abu Raya. Ancak yüzeyin altında değişimin elle tutulur olduğu konusunda kararlı.
Yedek subay, meslek tercihinin acı sonuçlarını kişisel hayatında bizzat yaşamak zorunda kaldı.
Aby Raya’nın askere yazılma kararı, 23 yaşındayken, güneydeki Beersheba şehrindeki Ben-Gurion Üniversitesi’nde İbranice lisans derecesi alırken geldi. 2006’da İsrail’in Bağımsızlık Günü vesilesiyle, IDF yakınlardaki Bedevi kasabası Rahat’ta bir askere alma fuarı düzenledi.
Abu Raya, zorunlu askerlik hizmetini tamamlamış ve serginin içeriğine aşina olan üniversiteden bazı Yahudi arkadaşlarıyla etkinliğe katıldı. Biçimlendirici bir deneyim olarak gördüğü şeyi kaçırdığı için kendini dışlanmış hissetti ve akranlarıyla arasındaki boşluğu kapatmaya karar verdi.
IDF’deki ilk Bedevi olmayan Müslüman subay olan Hişam Ebu Raya (solda), 2008’deki Subay Kursu sırasında (izinle)
Ancak karar, sıkıntılı bir karardı. Ebu Raya, askere alınmasından önceki haftalarda, dini, muhafazakar ailesinden ve Filistin milliyetçiliğini şiddetle desteklediğini söylediği Sakhnin’deki evindeki topluluğundan güçlü bir tepki beklediği için midesinin kaygıyla çalkalandığını söyledi.
Askerlik günü, askerlik merkezine girdiğinde sinirleri çok gergindi. Tereddüt ederek altı veya yedi kez girip çıktı ve bir güvenlik görevlisinin dikkatini çekti, bu da onu polise ihbar etti.